Badania genetyczne
Choroba FABRY`ego
Badanie wykonujemy:
ze śliny (pobranie materiału wymaga naplucia do probówki, zestaw niezalecany dla dzieci poniżej 5 roku życia)
z krwi żylnej
Choroba FABRY`ego
Choroba Fabry’ego jest chorobą spichrzeniową, spowodowaną deficytem lizosomalnej alfa-galaktozydazy. W wyniku tego defektu dochodzi do postępującego wewnątrzkomórkowego gromadzenia glikosfingolipidów, w tym głównie globotriazyloceramidu. Gen kodujący αα galaktozydazę zlokalizowany jest na chromosomie X (q22.11), dlatego dziedziczenie tego schorzenia sprzężone jest z chromosomem X. Na chorobę Fabry’ego chorują głównie mężczyźni, ale do manifestacji klinicznej choroby może dojść nawet u 30% heterozygotycznych kobiet (choć zwykle pojawiają się średnio 10 lat później), dlatego sposób dziedziczenia nie odpowiada typowemu dziedziczeniu o charakterze recesywnym.
Objawy fenotypowe choroby występujące u płci męskiej są konsekwencją kumulacji obojętnych glikosfingolipidów w lizosomach i dotyczą głownie śródbłonka naczyń serca, wątroby, nerek, skóry i mózgu.
Wczesnym objawem klasycznej postaci choroby jest piekący i kłujący ból dłoni i stóp, który często pojawia się w trakcie gorączki lub wzrostu temperatury ciała w trakcie wysiłku fizycznego. Ponadto u chorych występują charakterystyczne zmiany typu angiokereatoma (czerwone punkciki na skórze), zaburzenia wydzielania potu (z reguły znacznie zmniejszona potliwość), zmiany w rogówce i soczewce oka oraz białkomocz. Starsi pacjenci mogą mieć problemy ze strony układu sercowo-naczyniowego (przerost lewej komory serca, kardiomiopatia przerostowa, przemijający atak niedokrwienny bądź udar mózgu) lub rozwinąć niewydolność nerek.
U heterozygotycznych kobiet obserwowane są głownie: ogólne osłabienie (66%), naczyniaki rogowaciejące (35%), bóle stawów, zmniejszoną potliwość.
Choroba Fabry’ego może objawiać się u 1 na 100–400 tys. osób (1 na 40-60 tys. mężczyzn), choć ze względu na bardzo zróżnicowany obraz kliniczny i pojawianie się objawów ze strony poszczególnych narządów w różnym czasie te szacunkowe dane są prawdopodobnie zaniżone.
Tradycyjna diagnostyka choroby Fabry’ego u hemizygotycznych mężczyzn polega na oznaczeniu stężenia a-galaktozydazy A w osoczu bądź w surowicy lub zbadaniu aktywności enzymu w leukocytach; aktywność enzymu u około 20% chorych mężczyzn jest nieoznaczalna. Przeprowadzone analogiczne oznaczenia u heterozygotycznych kobiet wykazują, że aktywność badanego enzymu mieści się w zakresie wartości referencyjnych aż u 40%, a tym samym nie pozwala na postawienie jednoznacznego rozpoznania, dlatego za wiarygodną metodą diagnostyczną uznaje się wykrycie mutacji w genie GLA, odpowiedzialnej za niedobór aktywności a-alaktozydazy A.
Obecnie również u mężczyzn zaleca się badania genetyczne, dla potwierdzenia rozpoznania choroby Fabry’ego, które postawiono w oparciu o oznaczanie aktywności a-galaktozydazy A. U badanych mężczyzn potwierdzeniem rozpoznania choroby Fabry’ego jest również wykrycie mutacji w genie GLA. Mutacje wykrywane są prawie u100% badanych mężczyzn.
Mutacje w pozycjach aminokwasowych 91,112,113,215,296,301 i 328 wykazują korelację z fenotypem dotyczącym defektów układu sercowo – naczyniowego – czyli z takiego etapu badania mogliby skorzystać pacjenci, u których w młodym wieku pojawiła się kardiomiopatia/przerost lewej komory/arytmia.
Oferowane badanie: GLA-1 - Analiza sekwencji eksonów 5 i 7 genu GLA
Możliwe jest wykonanie analizy całej sekwencji kodującej genu GLA – prosimy o kontakt
Literatura:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1292/
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1292/#fabry.molgen.TA
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1292/#fabry.GenotypePhenotype_Correlations